Vorige week maakte ik er al melding van dat China het stokje van Europa heeft overgenomen qua ontwikkeling op het vlak van duurzame energie en dat is op zich helemaal geen verrassing. Naast het feit dat China nu eenmaal een enorm groot land is met een bevolking van 1.3 miljard mensen heeft de overheid ook de absolute macht om haar wil op te leggen.

Dat daar bovenop in vele steden velen tranen worden gelaten door de constante smog is een zichtbaar probleem waar de overheid niet anders kan dan op ingrijpen. Het is jammer dat onze steden niet lijden onder datzelfde smog zodat de urgentie van verandering veel tastbaarder zou worden. Enkele dagen wind uit het Oosten en we beginnen het ook te ruiken en de berichtgeving hierover neemt toe.

Luchtkwaliteit is meetbaar en hier reageren mensen ook direct op. Dat China definitief de route van duurzame energie is ingeslagen zal voor alle landen goed zijn gezien zij ook de fabriek van de wereld zijn geworden en dus ook de capaciteit hebben om dit te realiseren. De komende vier jaar gaan ze 35 GW per jaar aan zonnepanelen parken installeren en in wind zeker nog eens zoveel.

Hiermee is echter het probleem niet opgelost want het Duitse voorbeeld heeft ons geleerd dat duurzame elektriciteitsproductie niet direct gelijk staat aan vermindering van CO2. Het sluiten van de vele kolencentrales zal veel meer bijdragen. Alleen zit men hiervoor vandaag nog niet in deze fase. Hetzelfde geldt trouwens voor het verduurzamen van onze mobiliteit dat direct gaat bijdragen aan de luchtkwaliteit van onze steden.

Het blijft toch echt een huzarenstuk van China om dergelijke groei te realiseren zoals ze vorig jaar hebben gedaan op het vlak van zon en wind. Ook bij ons zijn er positieve ontwikkelingen zoals de kostprijs voor windenergie op zee waar Dong en Shell tegen knalprijzen concessies hebben gewonnen. 54,50 Euro per MWh voor Borssele 3 en 4 zijn tarieven waar men een jaar geleden totaal geen rekening mee had gehouden en betekenen vooral een psychologische doorbraak voor onze beleidsmakers die beginnen te beseffen dat duurzame energie helemaal niet duur hoeft te zijn.

Alleen volg ik niet de euforische berichten die vorige week in de media stonden dat windenergie voor het eerst de elektriciteitsproductie met steenkool heeft ingehaald. Dat men de vermogens met elkaar vergelijkt is een ding maar vervolgens laat men na om de echte verhouding te laten zien van de geproduceerde KWh. Hier is een wereld van verschil gezien steenkool basislast energie produceert aan gemiddeld 7000 uren per jaar (vollast) en nog belangrijker ook voorspelbaar. Hiermee wil ik helemaal niet pleiten voor steenkool, integendeel, we moeten zo snel mogelijk alle steenkoolcentrales sluiten in heel Europa.

Alleen mag men zon en wind niet los zien van andere elementen die de kostprijs verhogen. Opslag en slimme netwerken dienen meegenomen te worden in de kostprijs per KWh voor zon en wind. Als men naar Duitsland kijkt met zijn 90 GW opgesteld zon en wind vermogen, Duitsland heeft normaal gezien een maximum piek van 68 GW, dan kan al dat opgesteld vermogen niet meer dan 5% effectief geproduceerde elektriciteit nuttig opwekken.

Al de rest zijn sprookjes, het netwerk kan al die intermitterende fluxen van energie die zon en wind brengen gewoon moeilijk aan zonder dat we tegelijkertijd voldoende opslag en slimme IT oplossingen in het net brengen. Het is ronduit onrustwekkend dat de duurzame kudde richting klif blijft stormen zonder halt te roepen en effectief toe te geven dat we een groot probleem hebben met de huidige groei van zon en wind. Ook in de diverse visies die men in verschillende landen kan lezen ontbreken dergelijke inzichten en kijkt men veel te ver in de toekomst naar de doelen die zijn gezet in Parijs. Men dient nu de architektuur te bepalen die het mogelijk moet maken om door te groeien naar meer dan 50% duurzaam opgewekte energie.

Gelukkig zijn er vele initiatieven die aantonen dat slimme oplossingen reeds getest worden om onze netten en zijn vele gebruikers op elkaar aan te sluiten zodat men kan sturen. Ook wij nemen bij NPG al enkele jaren deel aan een test waar alle gegevens verzameld worden van bijvoorbeeld zon en wind om zo te leren hoe we met al deze data om kunnen gaan en dus via “meten is weten” de opgewekte energie lokaal veel beter kunnen inzetten.

Dat de Vlaamse overheid beslist heeft om stelselmatig nieuwe meters uit te rollen is een stap in de goede richting. Alleen dienen we tegelijkertijd ook de rest van het net en alles wat er aan hangt (en nog niet) aan te sluiten zodat we met al deze data vraag en aanbod ook in de toekomst op elkaar kunnen afstemmen.

Tegelijkertijd dient men te beseffen dat we de markt niet als geheel kunnen zien en dat we voor de grootverbruikers/industrie een andere oplossing nodig hebben om hun te kunnen blijven voorzien van elektriciteit/warmte. Zeker voor ons land dat zijn industrie mee groot heeft gemaakt met de beschikbaarheid van grote hoeveelheden elektriciteit uit onze kerncentrales is dit een extra uitdaging. We dienen met een duidelijke visie te komen voor de vervanging van onze basislast centrales/kerncentrales voor die bedrijven die hun productieproces hier ook hebben op afgestemd (lees die 24 uren per dag 100% werken) naast de reeds gekozen oplossingen voor de kleinverbruikers.