Ook vorige week was onze sector niet helemaal uit het nieuws en was het geen verrassing dat een van de leveranciers, zijnde Lampiris, aankondigde dat alles mogelijk is. Een fusie, overname of overgenomen worden. Verder gaan zoals nu is op lange termijn geen optie of toch een heel moeilijke. Niemand heeft zin in een nekschot als je weet dat je leeft bij de gratie van externe factoren.
Dat de groothandelsprijzen laag zijn mag dan nog een positief gegeven zijn voor leveranciers zonder eigen productie, zelfs met dit (tijdelijk) voordeel worden hun marges steeds dunner. De vermelde 0,3% marge is dermate klein dat dit voldoende aangeeft dat je op dergelijke kleine marge geen langetermijnstrategie kunt uitbouwen. Al eerder heb ik in mijn blog aangegeven dat er een grote consolidatie zit aan te komen en daar zal het niet bij blijven. Daarbovenop zullen ook elektriciteitsproducenten er de brui aangeven want de reserves zijn stilaan op.
Dat de Belgische premier Michel zegt over energie dat hij niet alles in de hand heeft, is veelzeggend. De voornaamste reddingsboei blijft hopen op goed weer (lees: een zachte winter) en dat lijkt me toch eerder Russische roulette. Het fatalisme over onze sector bewijst ook het onbegrip over de sector bij externen. Men snapt niet dat onze sector een kapitaalsintensieve sector is die op lange termijn moet kunnen plannen. Met niet snappen bedoel ik niet dat men het probleem niet snapt, maar eerder probeert het probleem te negeren. Hopen dat het weggaat door de opwarming van de aarde en we zo geen winters meer hebben.
Ook voor leveranciers is het belangrijk om te kunnen plannen (lees: je strategie bepalen) en een van de voornaamste redenen van hun onzekerheid is dat ze dit nu niet kunnen. Het afkalven van de al extreem kleine marges zorgt verder voor een gevoel van het ontbreken van een toekomst. Nu is de toekomst altijd onzeker, maar het menselijk brein wilt de illusie hebben dat ze het in de hand hebben (lees: hun toekomst). Naar analogie met de financiële markten wanneer beren of stieren het spel bepalen, is er vaak niks rationeel aan het verval (ook al is het vaak de laatste druppel die niet rationeel is en er voldoende tekenen zijn).
Wat er ook van waar is, we hebben de morele plicht om te kijken naar onze sector en zijn toekomst en met oplossingen te komen. Persoonlijk geloof ik niet in consolidatie als oplossing. Zelfs als Nuon/Eni Belgium met Lampiris zou fusioneren krijg je alleen maar meer van hetzelfde. Zelfs met de schaalgrootte van de voormalige monopolist - en nog steeds zeer dominante - marktpartij Electrabel/GDF/Suez, bereik je geen winstgevendheid op dit ogenblik. Schaalgrootte alleen helpt niet als de markt ziek is, er zijn medicijnen nodig in de vorm van structurele oplossingen. Eén daarvan is dat de marge op het product gewoon omhoog moet en dat zowel aan de productiezijde als aan de zijde van de leverancier.
De recente evolutie naar capaciteitsvergoedingen bewijst dit, maar men danst rond de hete brij. Men probeert met kunst en vliegwerk productie beschikbaar te houden, maar men vergeet al snel dat dit geen oplossing op termijn is daar we ook nieuwe investeringen dienen te doen. De marge van producenten en leveranciers zou in ieder geval niet groter mogen worden als deze bij de netwerkbeheerders, maar ik denk dat alle actoren zich daar wel in zullen vinden.
De overheid zal zeer weigerachtig zijn, in eerste instantie, op dergelijke transparante oplossingen gezien men dan zogenaamd aan de vrije marktwerking raakt. Men vergeet gemakshalve wel dat het vooral dezelfde overheid is geweest die rechtstreeks de vrije markt negatief heeft beïnvloed door bijvoorbeeld twee jaar geleden de verbruikerstarieven te bevriezen op een moment dat de sector al aan het bloeden was. Samen met de aanhoudend lage beursprijs voor elektriciteit, creëer je dan de perfecte storm. De sector zelf moet zijn schaduw afwerpen en deze boodschap durven brengen en als een ervoor zorgen dat de sector leefbaar blijft door niet structureel met verlies te verkopen (iets wat in België trouwens bij wet verboden is).