Het is dezer dagen zoeken naar een beleid dat de basis kan worden voor onze sector in de komende decennia. De sector zelf roept luid dat we er met het huidig beleid niet zullen komen omdat het niet duurzaam is bijvoorbeeld. De CEO van Eneco dhr. Dehaas schreef dit weekend in het NRC dat de overheid haar verantwoordelijkheid niet neemt door het continue wisselend beleid.
Nu kan voor een deel ook de sector hiervoor in aanmerking komen want de korte termijn heerst. Dat dit haaks staat op onze sector zal door velen onderschreven worden want de investeringen die nodig zijn nopen nu net naar een langetermijndoelstelling. Het begint trouwens altijd met in eigen boezem te kijken en als we dan eerlijk zijn, dan zijn we allemaal schuldig. Het is te gemakkelijk om op de overheid te schieten, ook al is zij uiteindelijk de eindverantwoordelijke voor het wettelijk kader.
Geen een energiebedrijf uit het verleden is vandaag duurzaam bezig, en neen: ook een bedrijf als Eneco niet. Natuurlijk investeren zij ook in duurzame energie, maar dan toch eerder beperkt tot wind en zon. Nu net twee productiebronnen die vandaag vooral fatale energie produceren en slechts in geringe mate bijdragen tot de bevoorradingszekerheid. Nu kan een energiebedrijf alleen maar werken binnen een wettelijk kader en daarom investeert men ook in wind en zon want deze vormen van productie ontvangen vandaag subsidie zodat zij financieel rendabel zijn. Men kan zelfs stellen dat zij de enige vormen van productie zijn die vandaag rendabel zijn vanuit financieel oogpunt (buiten de bruinkool-/steenkoolcentrales die dankzij hun goedkope brandstof, daar het ETS CO2-emissiesysteem in coma ligt, nog enigszins met marge draaien, en de afgeschreven kerncentrales), maar iedereen is het erover eens dat zon en wind alleen geen oplossing zijn.
Alle leveranciers leveren vandaag ook bruinkool-/steenkool-/gas-/kernenergie-/wind-/zon-biomassa-/biogaselektriciteit ondanks wat men op papier ook kan bewijzen. Dat is geen schande, maar gewoon een vaststelling. We maken allemaal gebruik van hetzelfde hoogspanningsnetwerk en dus krijgen alle klanten dezelfde energiemix bij hun op het werk of thuis. Dat we administratieve procedures zoals groenestroomcertificaten, garanties van oorsprong, emissierechten, etc. in het leven hebben geroepen is omdat we nu eenmaal kaders nodig hebben om onze stromen in te verwerken.
Reeds in 2003 hebben we groene stroom in Vlaanderen leren kennen via leveranciers als WattPlus/Essent Belgium en is het bewustwordingsproces gestart naar de brede bevolking toe dat er verschillende soorten stroom en gas zijn. Dat is ook eigenlijk de grootste verdienste van het ondersteunende regelgevend kader, de bewustwording van de verbruiker dat energie kostbaar is en goed(duurzaam) moet worden voor mens en milieu. Terugkomende op de actuele situatie, worstelen de meeste overheden met hun beleid naar de toekomst toe. Het is goed dat Europa het ETS-systeem opnieuw tot leven probeert te wekken en ook hoog tijd, terecht zegt men luidop dat de volgende mondiale klimaattop in Parijs een succes moet worden na de vorige mislukte klimaatconferenties.
Europa moet de leiding hierin nemen want we hebben ook onze historische verantwoordelijkheid en het is geen reden om te zeggen dat de VS en China misschien niet thuis geven.
Dichter bij huis wordt het steeds duidelijker dat onze kerncentrales geen wissel meer zijn op de toekomst en zelfs morgen niet meer beschikbaar kunnen zijn. De 2000 MW scheurcentrales van Doel en Tihange zijn, zoals al gezegd, een vogel voor de kat en de FANC lijkt ook zijn rug recht te houden. Ons collectief geweten zal meewegen op deze beslissing, maar de huidige wekelijkse commotie zal zeker helpen.
Dat dit ongelegen komt voor België, vermits we nog geen idee hebben wat we gaan doen om deze capaciteit te gaan vervangen, is ook een geweldige opportuniteit. Nood maakt en breekt wetten en deze hebben we nodig om werk te kunnen maken van echte langetermijnkeuzes. Er zal nog ruimte dienen te zijn voor basislastcentrales, maar een 2000 MW nieuwe kerncentrales bijvoorbeeld kan voldoende zijn in combinatie met veel flexibele eenheden (3-4GW), grootschalige opslag (2 GW) en minstens 50-70% duurzame energie (in effectieve output 7-8 GW). In combinatie met slimme netwerken, slimme huishoudens en energie-efficiëntie (incl. 'demand response' bijvoorbeeld) bereiken we dan de bevoorradingszekerheid die we wensen.