Dat er in beide landen vorige week melding werd gemaakt van nieuwe belastingen om de strijd tegen broeikasgassen aan te gaan is toeval of toch niet? Dat overheden vaak teruggrijpen naar beproefde recepten is ook geen verrassing, want men denkt al snel wat in het verleden heeft gewerkt doet het ook voor de toekomst.
Dat men in het verleden al eerder met een vliegtaks voor Schiphol is gekomen en deze al even snel weer werd afgevoerd is men wellicht niet vergeten, maar men haalt de toenmalige crisis van 2008 erbij als reden om toch maar de groei van de luchthaven niet in gedrang te brengen. Dat men nu tien jaar later dezelfde taks weer gaat introduceren is eerder een blijk van bloedarmoede of zeker een gebrek aan voortschrijdend inzicht.
Men geeft trouwens grif toe dat de nieuwe vliegtaks niets gaat doen aan het stoppen van de groei van de luchthaven en dat mensen ongeacht de kost gewoon blijven vliegen. Dat laatste is trouwens niet helemaal waar, want als je de kost maar hoog genoeg maakt dan zoeken mensen zeker naar alternatieven of blijven ze dichter bij huis. Het is gek dat de taks zo is opgebouwd dat naarmate je verder vliegt men meer vliegbelasting dient te betalen. Zo bereikt men exact het tegenovergestelde van wat men wilt bereiken. Was het niet de bedoeling dat vooral de korte vluchten van ongeveer 1000 kilometer van de kaart zouden verdwijnen gezien het technisch perfect mogelijk is om daar milieuvriendelijkere technische alternatieven voor te bouwen?
Neem de Franse hogesnelheidstreinen of nog beter hun Japanse of Chinese voorbeelden en weg is het vliegtuig binnen Europa. Maar dat kost natuurlijk wel iets meer inspanning en visie dan het introduceren van een platte belasting.
Over deze hete brij heb ik in het verleden al meer geschreven en die gaat over de natuurlijke spanning tussen economie en zijn groei en de mogelijkheden van moeder aarde om deze te kunnen compenseren zodat het mooi leven blijft op deze aardkloot. Dat het populisme dezer dagen hoogtij viert is niemand ontgaan na 20 jaar “Big Brother” en aanverwanten, alleen mag je van onze verkozen politici meer verwachten dan het klimaatprobleem op te lossen door een zachte belasting die niemand gaat voelen.
Nu is Rome ook niet op één dag gebouwd en zou zo’n belasting wel kunnen passen in een globale visie waar men duidelijk schetst wat het einddoel is. Alleen schijnt niemand dit te zien of in ieder geval niet te durven uitspreken om toch maar niet als dagdromer weggezet te worden. En daar gaat het nu net fout, mensen hebben behoefte aan een toekomstbeeld dat voor hun schetst wat mogelijk is als we er alles voor op spel zetten.
Het klimaat lijkt me zo’n reden waar we alles aan kunnen geven, want zonder een leefbaar klimaat zijn wij een vogel voor de kat zijn bek. De weerstand die wij in onze verwarmde woningen, onze gesofisticeerde medicijnen, onze transportmodi en dergelijke nog kunnen bieden is zeer beperkt. Het normale leven dat onze grootouders nog gekend hebben waarin zowat iedereen iedere dag onder de kerktoren probeerde het beste ervan te maken en samen elkaar te helpen is allang een utopie geworden.
Hiermee pleit ik helemaal niet voor een terugkeer naar die goede oude tijd, want dat was het helemaal niet. We kunnen zeker de technologie behouden die bijdraagt tot de kwaliteit van ons leven, maar wellicht kunnen we afstand nemen van het vet dat we erbij hebben gekregen en dat ons dwingt om alsmaar meer te consumeren of meer te reizen. Waar staat dat je drie keer per jaar op vakantie moet gaan om geen mislukkeling te zijn of dat je minstens om de vijf jaar een nieuwe auto moet kopen? Dat reclame onze ziel is doorgedrongen is allang een feit, maar het wordt hoog tijd om wakker te worden en terug te nemen wat we kwijt zijn geraakt.
Met welke klimaatbelasting dan ook, zolang men niet wil begrijpen dat ons economisch model en bij uitbreiding ons huidig levensmodel aan het einde van zijn cycli is gekomen, blijft het dweilen met de kraan open. En nee dit zal niet lukken zonder enige pijn en ook niet zonder het kunnen aanvaarden dat sommige veranderingen ook mislukkingen zullen zijn. De schaduw van het maken van fouten hangt als een donderwolk boven onze politici die onder een enorm vergrootglas liggen door alle sociale media die allemaal hun eigen waarheid proberen te schrijven waardoor alles een halve leugen wordt.
Waarom begint men niet van het principe wat moeder aarde wel aankan en zo duidelijk maakt in cijfers wat we jaarlijks wel kunnen doen en wat niet? Perfect mogelijk gezien we redelijk goed weten dat alle welvaart die gecreëerd is sinds eind jaren 60 eigenlijk vet is en we deze dus moeten kwijt geraken met daar bovenop de kennis van vandaag hoe we onze energie duurzaam gaan opwekken. Moeilijk? Ongetwijfeld, maar het alternatief is nog vele malen moeilijker als moeder aarde met haar leger klimaat ons eenvoudigweg de prijs zal presenteren van nalatigheid en deze zal vele malen hoger leggen en nog veel meer pijn doen. Aan de slag dus voor de bouwwerf van het millennium!