De kroniek van een aangekondigde saga over het langverwachte energiepact bereikt stilaan zijn climax nu de vier Ministers van Energie onderling een akkoord hebben bereikt. Hiermee is het nog niet zeker dat alle regeringen dit ook gaan goedkeuren.
Positief is dat er een constructieve samenwerking is tussen de vier regio’s in ons land en hun bevoegde Ministers, verder is het goed dat een eerste aanzet wordt gegeven van richting waar het in ons land naar toe moet met onze energiehuishouding. Echte keuzes blijven echter nog achterwege en de financiële inspanning voor onze maatschappij blijven niet benoemd, daarom moeten we nu verder gaan.
Het kalf is immers al lang verdronken door het te lang uitstellen van echte keuzes die nu gevolgd worden door halve keuzes. Dat velen nu roepen om maar snel gascentrales te bouwen is niet helemaal foutief, alleen is het triest dat we mogelijk weer teruggrijpen naar oude recepten en dat dan verpakken als deel van een duurzame energiehuishouding.
Dat verder de gassector zegt dat hun product bij uitstek een transitiebrandstof is klinkt wel mooi, maar centrales worden niet gebouwd voor maar vijf jaar. Minstens twintig tot dertig jaar gaan we de keuzes van vandaag meenemen naar een duurzame toekomst. Ok, ik ben zelf ook voorstander van kleine flexibele gascentrales/wkk’s die per direct kunnen opschalen, maar dat is nog iets anders dan voorstellen om onze simpelweg alle kerncentrales maar te vervangen door gascentrales.
Het wordt stilaan wel duidelijk dat zelfs binnen de politieke meerderheid de verdeeldheid heerst en de ratio zelfs zoek dreigt te geraken. Het debat is inmiddels al zo gemediatiseerd dat het nog maar af te wachten valt of er nog winnaars zullen zijn, laat staan of die zonder kleurscheuren eruit komen.
Houd dit belangrijke vraagstuk aub buiten de dagdagelijkse media en ga achter gesloten deuren nu eindelijk aan de slag!
Waar blijft bijvoorbeeld de taskforce met mensen uit de sector aangevuld met onze academici en deskundigen om zo met een advies te komen voor onze gezamenlijke politieke verantwoordelijkheid. Dit zodat ze zelf niet aan de slag gaan met diverse studies, welke met alle goede bedoelingen gemaakt zijn, maar niet bijdragen tot een sereen beslissingsklimaat.
De enige echte optie is net zoals President Roosevelt vroeg aan Dokter Oppenheimer in 1941 om in de woestijn met de slimste ingenieurs met een nieuw wapen te komen om zo de oorlog te kunnen beëindigen. Dat men later spijt kreeg van het ontwikkelde wapen doet niets af aan de systematiek van de wijze van handelen. Ook President Kennedy gaf Werner von Braun in 1960 een blanco check om een Amerikaan op de maan te krijgen voor het einde van de jaren zestig. Wederom werden de knapste ingenieurs en wetenschappers met de duizenden jaren aan een stuk samen gebracht om te werken aan één doel.
Noem mij naïef, maar de uitdaging die ons nu te wachten staat is minstens zo groot en van levensbelang voor de generaties na ons. En welke middelen stelt onze overheid daar tegenover, niets! Geen georgansieerde taskforce met een duidelijk gemeenschappelijk doel, waardoor diverse lobbyisten of individuen thans het heft in handen nemen en studies produceren en er lustig commentaar opgeven. Natuurlijk heeft iedereen vanuit zijn luxe stoel van commentaar geven altijd een beetje gelijk, en aan iedere stelling zitten voor en nadelen, maar toch, een gezamenlijke visie ontbreekt!
Gelukkig beseffen steeds meer mensen dat de ingeslagen weg van duurzaamheid veel sneller moet bereden worden zodat we op tijd klaar zijn. Dat er angstvallig maar niet gesproken wordt over de kost is symptomatisch, want iedere allusie op een prijsstijging wordt direct aangevallen door politiek, industrie en consumentenorganisaties. De populaire stelling dat energie steeds goedkoper wordt dankzij zon en wind, gezien hun productiekost marginaal is, zal een vergiftigd geschenk blijken, want energie dient duur genoeg te zijn om er zuinig mee om te gaan.
Een echt energiepact houdt in dat je in detail zegt en vooral weet voor welke technische oplossingen we dan wel kiezen die dezelfde kwaliteit gaan bieden om onze duurzame doelstellingen kan bereiken. Minstens zo belangrijk is dat men weet welke investeringen voor de komende tien tot vijftien jaar nodig zullen zijn zodat iedereen in België weet welke kost er eerst op ons afkomt. Zonder echter te vergeten en te benoemen dat op termijn er ook terugverdieneffecten zijn.
Aan een prijsvoorspelling ga ik mij niet wagen, want dat kan niemand, we kunnen in onze sector met moeite drie jaar op voorhand prijzen voorspellen, dus degene die nu al spreken over de prijs in 2030 getuigen van weinig marktkennis. De markt prijs laat zich niet voorspellen, ook al is de trend opwaarts te noemen.
De verplichting om naast productie ook morgen opslag en slimme IT systemen te bouwen zou standaard verplicht moeten worden voor 2020. Al die windparken op zee zonder adequate seizoensopslag en infrastructuur dragen eerder bij tot het probleem dan de oplossing. Zonder opslag op grote schaal dreigen we inderdaad massaal gas te gaan importeren om nog maar te zwijgen over de extra uitstoot die dit met zich meebrengt. Import zal verder naar mijn mening een valse drug blijken te zijn, daar alle landen worstelen met hetzelfde vraagstuk. Deze gaan België/Nederland echt niet helpen als het erop aan komt en ze moeten kiezen voor hun eigen economie en burgers.
Hopelijk eisen de diverse regeringen en parlementen dat er detail antwoorden staan in het energiepact over de technische keuzes en hun investeringskost, want anders is het beter om terug naar de tekentafel te gaan. Beter geen energiepact dan een slecht energiepact.Een onderbouwde strategie met cijfers vergt maanden werk van vele specialisten uit de sector en daarbuiten en zolang dit werk niet is gebeurd dienen we jammer genoeg weer meer tijd te kopen.
We dienen als sector een echt signaal te geven en niet meer individueel op te treden, met sector bedoel ik alle actoren die in iedere dag weer in de vrije markt proberen een stapje vooruit te zetten, producenten, leveranciers, agregatoren, IT providers, academici, deskundigen etc...