Met het doornemen van de hoofdlijnen voor klimaat en energie van een groot aantal partijen viel het me ook op dat veel partijen zelfs geen visie hebben voor 2050. Zoals in het vorige stuk gezegd zijn de klassieke partijen meestal wel bevestigend in hun wil om de Parijs akkoorden te respecteren.
Het zijn trouwens niet alleen de politieke partijen die worstelen met een lange termijnbeleid want ook de bevoegde ambtenaren hebben het er moeilijk mee. Een goed voorbeeld zijn de voorbereidende begeleidende instrumenten voor de veiling van twee concessies, genaamd IJmuiden Ver. Het gaat hier over concessies die veertig jaar duren en een capaciteit vertegenwoordigen van 2 keer 2 GW.
Bij de vorige veiling van Holland Kust West kwam systeemintegratie voor het eerst groot aan bod en de gelukkige winnaar RWE beloofde toen dat ze een grootschalige waterstoffabriek zou bouwen om hun gewonnen offshore windconcessie te ondersteunen. Nu blijkt deze voorwaarde niet echt hard te zijn, waardoor na het verkrijgen van de windconcessie op zee door RWE onzekerheid is ontstaan of ze deze waterstoffabriek ook effectief gaan bouwen.
Met de nieuwe concessies voor IJmuiden Ver wil men bij het bevoegde ministerie niet nog eens het risico lopen dat partijen die inschrijven voor een concessie van 2 GW wind op zee met systeemintegratie de voorwaarde niet hard gemaakt wordt. Men is echter heel kort door de bocht gegaan hiermee want de systeemeis om 1 GW te integreren, met bijvoorbeeld waterstofproductie/batterijen of andere technische oplossingen die het net ontlasten is op dit moment voor veel partijen gewoon teveel.
Men had kunnen kiezen om deze eis van 1 GW over de tijd te spreiden om zo partijen de tijd te geven om te kunnen opschalen en ervaring op te doen. De grote stijging van de investeringskosten voor windparken op zee is nog steeds een feit en indicaties dat deze snel gaan dalen zijn eerder onwaarschijnlijk. Doe daar de financieringskosten bij die gestegen zijn, lees de rente voor leningen, en je hebt een sector die twee keer gaat nadenken om er extra’s bij te doen. Op dit zelfde moment besliste de Nederlandse overheid om de kosten voor een concessie van 2 GW tot een tienvoud te verhogen.
Dit is gewoon teveel van het goede en ik verwacht dan ook dat de overheden in Europa snel extra ondersteuning zullen moeten bieden willen ze de verduurzaming van onze energiehuishouding, en bij uitbreiding onze gehele economie geen onherstelbare schade toebrengen. Het huidige subsidiesysteem SDE++ heeft zich bewezen, maar de weg vooruit lijkt toch eerder de zogenaamde “contract for difference” waar overheden korter op de bal kunnen spelen. Voorwaarde is wel dat dezelfde overheid dan ook veel sneller gaat reageren op marktwijzigingen zoals rentestijgingen, stijging van investeringskosten, inflatie en dergelijke.
De vertraging die nu in de reactie van meer dan een jaar zit betekent gewoon dat je achter de feiten aan blijft lopen en onze sector onnodig schokken krijgt. Stop en Go beleid is nefast voor een systeemverandering en we kunnen alleen maar hopen dat de Europese Commissie snel gaat ingrijpen om de lokale overheden tot de orde te roepen en ook helpen met algemene richtlijnen zodat alle landen dezelfde instrumenten gebruiken. Subsidiesystemen per land is gewoon niet efficiënt en ook niet nodig.
De recent in Engeland misgelopen veiling waar men via een CFD van 40 pond, zo’n 51 euro, hoopte veel kandidaten te krijgen en er uiteindelijk nul inschrijvingen waren bewijst ook mijn stelling dat men niet kort genoeg op de spreekwoordelijke bal speelt. Actueel zal men eerder richting de 80 euro moeten gaan en dan nog zonder de hoop te hebben om partijen te vinden die jaarlijks veel geld gaan betalen voor een concessie. Men speelt op dit moment echt met vuur en Europa kan zo zijn relatieve voorsprong als sneeuw voor de zon zien verdwijnen. Nu hebben ze actueel in de Verenigde Staten vergelijkbare problemen, alleen is het probleem daar voor de politici minder acuut aangezien ze zelf massaal olie en gas produceren of beter gezegd via fracking uit de grond halen. Dat het milieu en bij uitbreiding het klimaat ermee in de vernieling wordt geholpen is momenteel nog bijzaak.
Doe er als klap op de vuurpijl alle astronomische prijsstijgingen bij die de netbeheerders jaarlijks in hun tarief voorzien en we kunnen binnenkort de eerste lege fabriekshallen verwelkomen. Op het moment dat dit gebeurt gaat u zien dat alles ineens mogelijk is, Duitsland geeft trouwens al het voorbeeld door zijn grootverbruikers de komende jaren een korting te geven om ze toch maar overeind te houden. Al deze noodgrepen zijn het gevolg van een non-beleid dat ondoordacht beslissingen neemt zonder alternatieven te hebben.