Op het eerste zicht is de mededeling van eind vorige week dat er in twee kerncentrales, Doel 3 en Tihange 2, veel meer scheurtjes aanwezig zijn, slecht nieuws voor de eigenaar Electrabel. Op korte termijn betekent dit hoogstwaarschijnlijk wel een vertraging in opstart, omdat dit nieuw gegeven moet onderzocht worden. Maar de redding, en dus opstart, lijkt me in volle voorbereiding want men sleept er de hele wereld nu bij.
Geen kost is te groot want er wordt zelfs een professor van Berkeley uit de VS die trouwens relevante dingen zegt - gevraagd naar zijn mening. Eén van de nieuwe stellingen is dat het probleem wel eens in alle 342 kerncentrales rond de wereld zou kunnen zitten (dat is exclusief kerncentrales op duikboten en vliegdekschepen) en dat deze dan maar allemaal dienen onderzocht te worden. Een goed voorstel want men kan met deze technologie niet voorzichtig genoeg zijn.
Het grote voordeel voor de voorstanders van een heropstart van deze twee kerncentrales is dat door de hele wereld erbij te halen het lokaal probleem vanzelf kleiner wordt (relatief gezien). Mocht men dan constateren dat ook andere kerncentrales in de wereld deze productiefouten/marges in zich hebben, dan wordt het een gedeeld probleem. Als een ander land, zoals bijvoorbeeld de VS, dan beslist dat er geen risico's zijn, dan zijn wij grotendeels van ons probleem af . Nu zal u denken: daar zie ik spoken en het is maar te hopen voor onze veiligheid dat dit ook het geval is. De ervaring leert mij wel dat toeval niet bestaat.
Inhoudelijk zegt professor Macdonald van Berkeley wel dat vooral de waterstofophoping gevaarlijk kan zijn voor een oplopende druk in dezelfde scheurtjes. Wel tot een miljoen atmosfeer (1 atmosfeer is de luchtdruk op zeeniveau op aarde, komt erop neer dat het waterstof in de scheurtjes dan allang helemaal vloeibaar is en tot maximaal een reactorlek kunnen leiden met de gekende gevolgen) zou mogelijk zijn volgens hem, ook al zal dit toch binnen het huidig onderzoek moeten bekeken worden of dit ook van toepassing is.
Vermits velen het verlengen en terug opstarten van de levensduur van onze dertig tot veertig jaar oude kerncentrales genegen zijn, is het resultaat voorspelbaar. De druk op de FANC zal zeker hoog blijven, maar hopelijk voor ons allemaal zullen zij op inhoud blijven kijken.
Anderzijds moeten we ook vooruit kijken naar een heropstart van deze centrales en de betrokken partijen betrokken maken bij de verantwoordelijkheid van deze heropstart. Voor de huidige eigenaar kan dit betekenen dat de verantwoordelijkheid in het geval van calamiteiten fors omhoog dient te gaan zodat (lees: het eigen risico) de beslissing uiteindelijk ligt bij de overheid en het FANC. Hoe bereken je de verantwoordelijkheid voor de overheid en hoe leg je deze op? Uiteindelijk vertegenwoordigen zij de bevolking en eigenlijk zou men kunnen overwegen om een referendum te organiseren zodat de bevolking mee kan beslissen. Zeker de inwoners rond Antwerpen en Luik zouden zwaarder dienen door te wegen gezien voor hun de impact van de beslissing nog veel groter is.
Gezien dit eerder technisch onderwerp geen emotie oproept (of weinig) bij de bevolking zal dit scenario onwaarschijnlijk zijn. Ook al heeft dat het voordeel voor onze politici dat zij deze moeilijke beslissing, en vooral de verantwoordelijkheid, niet alleen dienen te dragen.
Nu lijkt de huidige regering (nog) geen alternatief na te streven voor de vervanging van onze oude kerncentrales en beperkt zij zo de opties voor de toekomst. Het verlangen om Doel 1 en 2 tien jaar langer open te houden met als reden bevoorradingszekerheid, begint ook schijnbaar aan geloofwaardigheid te verliezen vermits de twee scheurtjescentrales ook al sinds maart vorig jaar stilliggen. Blijkbaar kunnen we dus zonder deze twee kerncentrales en is het langer openhouden van de oudste kerncentrales niet echt noodzakelijk. Dat we anderzijds de volgende winters theoretisch naar minder beschikbare elektriciteitsproductie gaan, is al voldoende gekend en dit effect wordt nog erger vermits we geen visie hebben hoe onze productie er in de toekomst dient uit te zien.
Nu zijn we niet de enigen die worstelen met het energievraagstuk want bij onze noorderburen begint het besef wel door te dringen dat de gasbel in Slochteren weleens eerder minder zal gaan produceren. De noodzaak van deze opbrengsten vertroebelt de geest echter, 8,1 miljard euro inkomsten dit jaar in je begroting meenemen bewijst dat onze noorderburen een mega probleem hebben. Sinds begin jaren vijftig heeft gas al een slordige 250 miljard euro opgebracht, maar jammer genoeg is dit geld verdwenen in het gat van de begroting. Anders dan de Noren die deze toevallige inkomsten nooit als structureel hebben beschouwd, zou het deze regering sieren mochten ze beginnen om de gasbaten uit de begroting te halen zodat je minstens de optie hebt om later te kunnen stoppen met gasproductie. Hierdoor zal men de belasting voor de burgers wel dienen te laten stijgen om zo dit verlies te kunnen compenseren.